Bitcoin yazıt protokolünün yükselişi ve düşüşü: teknik yenilikten rasyonel geri dönüşe

Giriş

3 Ocak 2009'da, Bitcoin'in ilk blokuna kazınmış o cümle, bir çağın başlangıcına tanıklık etti. Artık, Bitcoin'in yeniden zirveye ulaşırken, bir zamanlar görkemli bir çağın sona erdiğine de tanıklık ediyoruz - yazıtlar ve rune'lar.

2023 yılının başında Ordinals protokolünün ortaya çıkmasından, BRC20'nin çılgın spekülasyonuna, ardından Runes, Atomical, CAT20, RGB++, Alkanes gibi protokollerin peş peşe gelmesine kadar, Bitcoin ekosistemi eşsiz bir "yazıt devrimi" yaşadı. Bu protokoller, Bitcoin'i sadece bir değer saklama aracı olmaktan çıkarıp, çeşitli varlık protokollerini barındırabilen bir altyapı platformu haline getirmeyi amaçlıyor.

Ancak, coşku dağıldığında ve temel gerçekler ortaya çıktığında, bir acı gerçekle yüzleşmek zorundayız: yazıt protokolünün temel kısıtlamaları, bu güzel lale balonunu kaçınılmaz kılıyor. Yazıt protokolü geliştirmeye teknik açıdan derinlemesine katılan bir uygulayıcı olarak, yazar bu ekosistemin filizlenmesinden patlamasına ve şimdi mantıklı bir geri dönüşe tanıklık etti.

Bu makale, birden fazla yazıt protokolünün yeniliklerini ve sınırlamalarını bir araya getirecek ve bir zamanlar göz kamaştırıcı olan bu alanın neden oldukça hızlı bir şekilde günümüzdeki son noktasına ulaştığını tartışacaktır.

1、yazıt protokolünün evrim zinciri

1.1, Ordinals protokolü: Yazıt çağının başlangıcı

Ordinals protokolü, Bitcoin "yazıt çağı"nın başlangıcını başlattı. Her satoshi'yi numaralandırarak ve gönderim ifşa teknolojisi ilkesini kullanarak, her türlü verinin zincir üzerinde saklanmasını sağladı. UTXO modeli ile NFT kavramının birleşimi, satoshi'nin doğduğu numarayı konum belirleyici olarak kullanarak, her satoshi'nin benzersiz içerikler taşımasını sağladı.

Teknik açıdan bakıldığında, Ordinals'ın tasarımı oldukça şıktır ve Bitcoin'in yerel modeliyle mükemmel bir uyum içindedir, verilerin kalıcı olarak depolanmasını sağlar. Ancak, sadece veri yazımı aynı zamanda sınırlılığını da oluşturmaktadır; bu da o dönemde piyasanın BTC + diğer varlıkların "ihraç" edilmesine yönelik güçlü arzusunu karşılamaz.

1.2, BRC20 protokolü: Ticari atılımlar ve konsensüs tuzakları

BRC20, Ordinals'ın teknik temeli üzerinde, standartlaştırılmış içerik formatı aracılığıyla, zincir üzerindeki verilere ruh katıyor - statik yazıtları "canlandırıyor". Deploy-mint-transfer'ın tam varlık yaşam döngüsünü tanımlar, soyut verileri ticarete konu olan varlıklara dönüştürür, Bitcoin üzerinde homojen token ihraç edilmesini ilk kez gerçekleştirir, pazarın "ihraç" konusundaki acil ihtiyacını karşılar ve tüm yazıt ekosistemini ateşler.

Ancak, hesabın modeli Bitcoin'in UTXO modeli ile temel bir çelişki içindedir; kullanıcılar önce transfer yazıtını kazımalıdır, ardından gerçek transferi gerçekleştirmelidir, bu da bir transferin tamamlanabilmesi için birden fazla işlemin yapılmasına neden olur. Daha önemlisi, BRC20'nin temel açığı, yalnızca "bazı verileri" bağlamasıdır, ancak konsensüs gücünü tamamen paylaşamaz. Bir kez zincir dışı indeksleyici desteği durursa, tüm sözde "varlıklar" anında anlamını yitiren çöp verilere dönüşecektir.

Bu zayıflık, aynı Bit üzerinde birden fazla varlık ortaya çıktığında, protokol taraflarının standartları topluca değiştirdiği tekrar eden akıllı olaylarda apaçık bir şekilde ortaya çıkmıştır; bu durum, tüm ekosistemin ortak görüşünün aslında azınlığın elinde olduğunu göstermektedir. Daha kafa karıştırıcı olan ise, ilgili kurumların sonrasında sunduğu tek adımlı transfer gibi "optimizasyonların" aslında piyasanın temel sorunlarına dokunmaması, ancak her platformun yeni sürüme uyum sağlayabilmesi için maliyet getirmesidir.

Bu, daha derin bir sorunu yansıtıyor: İki yıl boyunca, yazıt protokolünün tasarımcıları sürekli olarak "dağıtım" adlı tek bir alanda sıkışıp kalmış ve dağıtımdan sonraki uygulama senaryoları üzerinde derinlemesine düşünmekten yoksun kalmışlardır.

1.3, Atomical protokol: UTXO yerelciliğinin düzeltmesi ve kopması

Atomical, BRC20'nin UTXO uyumluluk sorununa daha radikal bir çözüm önerdi: varlık miktarını doğrudan UTXO'daki satoshi miktarına karşılık gelecek şekilde ayarlamak ve adil minting'i sağlamak için bir iş kanıtı mekanizması getirmek. Bu, Bitcoin'in UTXO modeline yerel uyumluluk sağlar; varlık transferi, satoshi transferi ile eşleşir ve bir ölçüde BRC20'nin maliyet ve etkileşim sorunlarını çözer.

Ancak, teknolojinin evrimi karmaşıklığın bedelini de beraberinde getirdi - transfer kuralları son derece karmaşık hale geldi, UTXO'nun bölünmesi ve birleştirilmesi için hassas hesaplamalar gerektiriyor, varlıkların yanması gibi durumlar, yazıt oyuncularını temkinli hale getiriyor. Daha da yıkıcı olanı, iş kanıtı mekanizmasının gerçek işletiminde ciddi adalet sorunları ortaya çıkması, büyük oyuncuların hesap gücü avantajıyla madenciliği ilk tamamlaması, o dönemde yazıt ekosisteminin "adil fırlatma" ana anlatısına tamamen ters düşüyor.

Sonraki ürün iterasyonları, geliştirme ekibinin kullanıcı ihtiyaçlarını anlama konusundaki yanlışlığını daha da açık bir şekilde ortaya koydu - yarı boyalı varlıklar gibi karmaşık işlevler büyük miktarda insan gücü ve malzeme tüketiyor, ancak kullanıcı deneyimini çok az iyileştiriyor, aksine büyük kuruluşların zincir üzerindeki araçları yeniden yapılandırmasının yüksek maliyetlerine yol açıyor. Beklenen AVM ise geç kalıyor, piyasa koşulları çoktan değişti ve en iyi gelişim penceresini kaçırdı.

1.4, Runes protokolü: Resmi otorite tarafından sağlanan zarif bir uzlaşma ve uygulama boşluğu

Ordinals kurucularının "resmi" dağıtım protokolü olarak, Runes, yukarıda belirtilen protokolün tecrübelerini benimsemiştir. OP_RETURN veri depolamasını kullanmak, tanık verilerinin kötüye kullanılmasını önlemiştir ve ustaca kodlama tasarımı ile UTXO modeli, teknik karmaşıklık ile kullanıcı deneyimi arasında görece bir denge bulmuştur. Önceki protokollere kıyasla, Runes'ın veri depolaması daha doğrudan, kodlama daha verimli olup, işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltmıştır.

Ancak, Runes protokolü aynı zamanda yazıt ekosisteminin temel bir sıkıntısına da girmiştir - token çıkarımının dışında, bu sistemin hiçbir özel tasarımı yoktur. Pazar neden tamamen erişilebilir bir şekilde elde edilebilen bir tokena ihtiyaç duysun ki? Elde edildikten sonra, ikincil piyasada satmak dışında ne gibi bir gerçek anlamı vardır? Bu tamamen spekülatif bir itici güç olan model, protokolün ömrünün sınırlı olacağını belirlemektedir.

Ancak opreturn uygulaması, sonraki protokollerin düşünülmesine kapı açtı.

1.5, CAT20 protokolü: Zincir üzerindeki doğrulama arzusu ve gerçekçilik uzlaşması

CAT20 gerçekten Bitcoin script'i aracılığıyla gerçek bir zincir üstü doğrulama sağladı. Zincir üstünde yalnızca durum hash'i saklanıyor, tüm işlemlerin aynı kısıtlama koşullarına uymasını sağlamak için yinelemeli script kullanılıyor, bu nedenle "indeksleyiciye gerek yok" iddiasında bulunuluyor. Bu, yazıt protokolünün uzun zamandır aradığı kutsal kase.

Ancak, CAT20'nin "on-chain doğrulaması" doğrulama mantığı gerçekten zincir üzerinde yürütülmesine rağmen, doğrulanabilir durum verileri OP_RETURN içinde hash biçiminde saklanır; yalnızca hash olduğu için tersine çevrilemez. Bu nedenle, pratikte, nihayetinde okunabilir durumu korumak için off-chain indeksleyiciye ihtiyaç vardır.

Tasarım açısından, protokol token isimlerinin sembollerinin benzersiz olmamasına izin veriyor, bu da aynı isimli varlıkların karmaşasına yol açıyor. Ayrıca, erken gelişim dönemindeki yüksek eşzamanlılık senaryolarındaki UTXO kapışma sorunları, kullanıcıların başlangıçta madencilik deneyimini son derece kötü hale getirdi.

Sonrasında bir hacker saldırısı olayı meydana geldi, temel prensip, iç verilerin iki sayıyı bağlantı kurarken ayırıcı bir sembol eksikliği nedeniyle 1 ile 234 ve 12 ile 34 gibi iki farklı sayı değerinin aynı hash sonucunu hesaplayabilmesidir. Saldırı, protokolün güncellenmesini zorunlu kıldı, ancak uzun süren güncelleme planı, piyasayı başlangıçtaki heyecanını unutturdu.

CAT20'nin örnekleri, teknolojik düzeyde bazı atılımlar gerçekleştirilmiş olsa bile, aslında fazla ileride olmamak gerektiğini gösteriyor. Eğer tamamen kullanıcı anlayışının ötesine geçilirse, pazar onayı almak zorlaşır. Ayrıca, hacker tehditleri her zaman Damokles'in kılıcını proje ekibinin başı üzerinde asılı tutar, herkese saygı duymaları gerektiğini hatırlatır.

1.6, RGB++ protokolü: teknik idealizm ve ekolojik çıkmaz

Bir kamu blok zinciri, homomorfik bağlama çözümünü kullanarak, çift zincir mimarisi aracılığıyla Bitcoin'in işlevsellik sınırlamaları sorununu çözmeye çalışıyor. Turing tamlığı aracılığıyla Bitcoin UTXO işlemlerini doğruluyor, teknik olarak en gelişmiş olanı ve daha zengin anlamda akıllı sözleşme doğrulamasını gerçekleştiriyor, teknik mimarisi en kapsamlı olanı, yazıt protokolündeki "teknik inci" olarak değerlendirilebilir.

Ancak ideal ile gerçek arasındaki fark burada tamamen ortaya çıkıyor - çift zincir mimarisinin karmaşıklığı, yüksek öğrenme maliyetleri ve kurumların erişim engelleri. Daha da önemlisi, proje ekibinin kendi gücü görece zayıf ve aynı anda zinciri ve yeni protokolü ilerletme çift zorluğu ile karşı karşıya, yeterli piyasa dikkatini çekemiyor.

Bu yüksek derecede ağ etkisi ve topluluk konsensüsüne bağımlı alanda, "alkışlanan ama benimsenmeyen" bir teknik çözüm haline geldi.

1.7, Alkanlar protokolü: Son sprint ve kaynak kıtlığı

Zincir dışı indeksleme+ tabanlı akıllı kontrat protokolü, Ordinals ve Runes tasarım felsefesini birleştirerek Bitcoin üzerinde her türlü akıllı kontrat işlevini gerçekleştirmeyi amaçlıyor. Bu, yazıt protokolünün geleneksel akıllı kontrat platformlarına son bir hamlesini temsil ediyor. Gerçekten de teorik olarak her türlü karmaşık kontrat mantığını gerçekleştirmek mümkün. Ayrıca, Bitcoin yükseltmesinin 80 baytlık opreturn kısıtlamasını kaldırdığı fırsatta yetişti.

Ancak, gerçek maliyet hesaplamaları bu teknolojik ideali acımasızca kırdı. Karmaşık sözleşmelerin zincir dışı işlemleri büyük performans darboğazları yaratıyor. Projenin erken döneminde inşa edilen indeksleyiciler bile defalarca aşırı yüklenip çöktü. Ayrıca, özelleştirilmiş sözleşmelerin dağıtımı için 100 KB'ye yakın veri zincire eklenmesi gerekiyor; bu da maliyetin geleneksel halka açık zincir dağıtım maliyetlerini aşmasına neden oluyor. Diğer yandan, sözleşmelerin çalışması kontrol altında değil, hala indeksleyici mutabakatına dayanıyor. Yüksek maliyetler, yalnızca çok az sayıda yüksek değerli senaryoya hizmet etmeye mahkum. Yüksek değerli senaryolar, indeksleyicilere güvenmediği için, eğer bir cüzdan güçlü bir şekilde desteklese bile, piyasa bunu karşılamıyor. Eğer bu bir yıl önce gündeme gelseydi, belki de koşullar çok daha farklı olabilirdi.

2、Temel Sıkıntı: Bitcoin'in Minimalist Felsefesi ve Aşırı Tasarım

Teknik borçların birikim etkisi

Bu protokollerin evrimi, net ama çelişkili bir mantığı ortaya koyuyor: Her yeni protokol, öncekilerin sorunlarını çözmeye çalışıyor, ancak sorunları çözerken yeni karmaşıklıklar da getiriyor. Ordinals'ın zarif sadeliğinden, sonraki protokollerin teknik yığılmasına kadar, farklılaşmak için sürekli karmaşıklık ekleniyor, ta ki her oyuncunun bir sürü terim öğrenmesi ve sürekli risklere karşı dikkatli olması gerekiyor.

Ve tüm dikkat sadece token çıkarma platformu üzerindeki bu mantıkta yoğunlaşmışken, o zaman oyuncular neden maliyeti daha düşük, kontrolü daha kolay, yükselişi daha belirgin ve platform mekanizması daha mükemmel olan bir yeri seçmesinler? Uzun süre aynı konuyu ısrarla tartışmak, kullanıcıların estetik yorgunluğuna yol açtı.

Kaynak kıtlığının kötü döngüsü

Bu projelerin kaynak yetersizliğinin temel nedeni, belki de Bitcoin sisteminin merkeziyeti ve adil bir şekilde başlatılmasıdır - teşvik eksikliği olan kurumlar, avantajlı platformlara erişemeyecekleri için nasıl aşırı yatırım yapabilirler?

Madencilerin blok ödüllerine kıyasla, indeksleyicinin işletilmesi tamamen bir maliyet, "madenci" gelirlerinin dağıtımı olmadığı için, doğal olarak teknik ve operasyonel sorunları çözmek için kimse gelmiyor.

Spekülasyon talebi vs gerçek talep

Kullanıcı eğitimlerinde yapılan birçok gözlem, eğer bir protokol zincir dışıysa, güvenliklerinin Bitcoin'in konsensüsü ile aynı seviyede olmadığını göstermiştir. Pazarın soğuması tesadüf değildir, aksine yazıt protokolünün temel bir sorununu yansıtmaktadır: Gerçek bir talebi değil, spekülatif bir talebi çözmektedirler.

Buna karşın, gerçekten başarılı blockchain protokolleri, pratik sorunları çözdükleri için var olmuştur: konsensüs, işlevsellik ve performans birbirini tamamlamalıdır, ancak yazıt protokolünün bu alandaki katkısı neredeyse sıfırdır; bu da onların popülaritesinin neden sürdürülemeyeceğini açıklar.

3、RWA'nın Zaman Dönüşümü: Piyasa Hayali Oranından Piyasa Payına

Pazar bilincinin olgunluğu

Pazarın olgunlaşmasıyla birlikte, kullanıcılar birkaç boğa ve ayı döngüsünden geçerek dikkatlerinin değerini anlamaya başladılar—bu ne kadar değerli bir kaynak. Artık yalnızca Twitter KOL'leri ve söz sahibi toplulukların tekelleştirdiği bilgi kaynaklarına güvenmiyorlar, artık beyaz kitapların "konsensüs mermisi"ne de inanmıyorlar.

İhraç platformunun eşiği çok düşük, mevcut piyasa koşullarında bu "düşük meyveler" toplanmış durumda. Sektör, sadece token ihraç etmekten daha fazla pratik uygulama senaryolarına doğru kayıyor.

Ancak dikkat edilmesi gereken şey şu ki, eğer RWA alanında da sadece bir yığın ihraç platformu ortaya çıkarsa, o zaman bu fırsat da hızla gelip geçecektir.

Değer Yaratımının Geri Dönüşü

Yazıt protokolü dönemindeki teknik yenilikler genellikle "gösteriş" unsuru taşır, amaç teknik olarak kurnazlık değil, pratikliktir. Yeni çağın gelişim mantığı "pazar rüyası"ndan "pazar payı"na dönüşmüş, kullanıcıların referansları aracılığıyla gerçek bir ağ etkisi oluşturulmasına daha fazla önem verilmiştir.

Gerçek fırsatlar, ürün-pazar uyumu arayan ekiplerindir - kullanıcı ihtiyaçlarını gerçekten karşılayan, nakit akışı olan ve iş modeli bulunan ürünler üretmek.

Sonuç: Akıl ve İhtiyatın Geri Dönüşü

Erken dönemde, her şey makro perspektife girdiğinde, nihayetinde doğru ve adil olacaktır.

Sakinleşince, yazıt çağındaki keşifler ve zorluklar da aynı şekilde