Amerika'nın "GENIUS Yasası"nın Çetrefilli Yolu: Düzenleyici Çerçeve, Siyasi Mücadele ve Pazar Etkisi

2025 Mayıs'tan Haziran'a kadar, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu, "GENIUS Yasası" ( tam adıyla "Amerika Birleşik Devletleri Stabilcoin Ulusal İnovasyon Yasası" ) etrafında şiddetli bir mücadele verdi. 250 milyar dolarlık stabilcoin pazarına ilk federal düzenleyici çerçeveyi oluşturmayı amaçlayan bu yasa, "ölümden döndüğü" bir durumdan "hayata döndüğü" dramatik bir dönüşüm yaşadı ve nihayetinde 68'e 30 oy ile Senato genel tartışma aşamasına geçti. Bu süreçte, iki parti aylarca çıkar değişimi gerçekleştirdi, sektör devleri aktif bir şekilde lobi yaptı ve Trump ailesinin "kripto madenleri" de etik tartışmalara yol açtı.

Mevzuat Süreci İncelemesi

• Mart 2025: Cumhuriyetçi senatörler, ödeme bazlı stablecoin'ler için "federal + eyalet" ikili düzenleme sistemi oluşturmayı amaçlayan bir taslak yasa önerisi sundu.
• 8 Mayıs: Tasarının ilk prosedürel oylaması 48:49 beklenmedik bir şekilde başarısız oldu, Demokratlar "çıkar çatışması" gerekçesiyle topluca geri döndü.
• 15 Mayıs: İki parti acil istişarelerde bulundu, revize edilmiş bir yasa tasarısı sundu, bazı tartışmalı maddeleri kaldırdı ve Demokrat Parti'den kısmi destek aldı.
• 20 Mayıs: Değişiklik, 66:32 oyla kritik "tartışmayı sonlandırma önergesi" ile kabul edildi ve yasama engelleri aşıldı.
• 11 Haziran: Senato, 68:30 gibi ezici bir çoğunlukla yasayı kabul etti ve nihai tartışma ve düzeltme sürecine girdi.

Cumhuriyetçiler, yasayı "doların dijital egemenliği" stratejik aracı olarak ustaca paketlerken, Demokrat Parti içinde "regülasyon boşluğunun finansal risklere yol açabileceği" endişesiyle bir pozisyon değişikliği yaşanıyor. Senato çoğunluk liderinin lobi yapma dili son derece kışkırtıcı: "Eğer ABD stabil coin kurallarını belirlemezse, diğer ülkeler boşluğu dolduracak!"

Temel Düzenleyici Çerçeve

"GENİUS Yasası" yeniliği teşvik etmek ile riskleri önlemek arasında bir denge arayışındadır, ana maddeleri şunlardır:

1. Çift denetim ve ihraç eşiği: 100 milyar doların üzerinde ihracat hacmine sahip stabilcoin'ler federal denetim altında, 100 milyar doların altında olanlar ise eyalet düzeyinde denetim seçeneğine sahiptir.

2. 1:1 rezerv ve varlık ayrımı: Stabilcoinlerin nakit, kısa vadeli ABD tahvilleri gibi yüksek likiditeye sahip varlıklarla tam olarak teminatlandırılması gerekmektedir, rezerv varlıkları işletme fonlarından kesinlikle ayrılmalıdır.

3. Teknoloji devlerinin ihraç kısıtlaması: Finansal olmayan teknoloji şirketlerinin stabilcoin ihraç etmesi, özel bir inceleme komitesinin onayını gerektirir.

4. Tüketici Koruma ve İflas Önceliği: Stabilcoin sahipleri ihraç edenin iflası durumunda varlıkları öncelikli olarak geri alabilir.

5. Kara para aklama ve şeffaflık: stabil coin ihraççılarını Banka Gizliliği Yasası'nın kapsamına dahil etmek, KYC gibi yükümlülükleri zorunlu kılmak.

6. Başkanlık ailesiyle ilgili maddeler: Kongre üyeleri veya başkan akrabalarının stabilcoin işine katılmalarını açıkça yasaklamaması tartışmalara neden oldu.

Tartışma Noktası

Yasa tasarısının ilerlemesine yönelik en büyük engel, bazı kişilerin ailelerinin kripto endüstrisine derinlemesine müdahale eden çıkar çatışmalarıdır. Temel tartışma noktaları şunlardır:

1. Bir stabilcoin'in "meşrulaştırma arbitrajı": Bir aile, işlem ücretleri aracılığıyla büyük karlar elde edebilir, yasa tasarısı geçtikten sonra bu stabilcoin federal onay alabilir.

2. "Ücretli Buluşma"nın Ahlaki Krizi: Kripto para satışı yoluyla sahiplerine "akşam yemeği" hakkı sunmak, "gücü menkul kıymetleştirmekle" suçlanıyor.

3. Mevzuat ve sektörün "dönme kapısı": Taslak yasa hazırlayıcılarının bazı kuruluşlarla siyasi bağış ilişkisi olduğu ortaya çıktı.

Her ne kadar iki parti 15 Mayıs'ta bazı tartışmalı maddeleri kaldırarak bir uzlaşmaya varmış olsa da, bazı kişiler Senato'da "son bir mücadele" başlatarak ilgili fon akışlarını açıklamayı talep ediyor. Bu etik savaş, aslında 2026 ara seçimlerinin bir ön mücadelesidir.

Piyasa Etkisi Tahmini

Eğer "GENIUS Yasası" nihayet hayata geçerse, stabilcoin pazarında yapısal bir yeniden yapılanma meydana gelecektir:

1. Önde Gelen Oyuncuların Avantajları Genişliyor: Başlıca stabilcoin ihraççıları, uyumlu rezervleri önceden oluşturdukları için doğrudan federal lisans alacak ve böylece orta ve küçük ölçekli ihraççıları daha da sıkıştıracak.

2. Geleneksel finansal geçiş: Büyük bankalar ilgili lisanslar için başvuruda bulundu ve piyasa genişletmek için zincir üzerindeki ödeme hizmetlerini kullanmayı planlıyor.

3. ABD tahvili talep etkisi: Tasarı, stabilcoin rezervlerinin ABD tahvilleri ile ağırlıklı olmasını gerektiriyor, kısa vadede ABD tahvili likidite krizini hafifletebilir, ancak uzun vadede "vade uyumsuzluğunu" artırabilir.

4. Küresel düzenleyici etkileşim: Birçok ülke bu tasarıya atıfta bulunarak politikalarını ayarlayacaklarını belirtti veya "dolar stabilcoin birliği" oluşturabilir.

Gelecek Zorluklar

Senato tasarıyı onaylamış olmasına rağmen, hala üç aşamadan geçmesi gerekiyor:

1. Temsilciler Meclisi Koordinasyonu: Temsilciler Meclisi versiyonu ile Senato arasında kritik farklılıklar var, iki meclisin koordinasyonu Ağustos tatilinden önceye kadar uzayabilir.

2. Başkanın Değerlendirmesi: Bazı kişiler açıkça tasarıyı destekleseler de, aile çıkarları ve yasama detayları derin bir şekilde bağlıdır, bu da nihai kararı etkileyebilir.

3. Hukuki zorluklar: Bazı stablecoin kullanıcı dağılımları, anayasal tartışmalara neden olabilir veya Yüksek Mahkeme'nin müdahalesine yol açabilir.

"GENIUS Yasası"nın temel hedefi, dolar egemenliğini blokzincir ekosistemine entegre etmektir. Ancak, merkeziyetsiz finansın uyumlu stablecoin'leri atlaması veya diğer ülkelerin dijital para birimlerinin uluslararasılaşmasını hızlandırması durumunda, yasanın etkisi büyük ölçüde azalabilir. Siyasi oyunlar, çıkar çatışmaları ve teknolojik yeniliklerin iç içe geçtiği bu yasanın nihai kaderi, önümüzdeki on yıl boyunca küresel finansal düzeni derinden etkileyecektir.