Ticaret Korumacılığı Gölgesi Yeniden Beliriyor: Tarihsel Derslerden Mevcut Durumu İncelemek
Yaklaşık yüz yıl önce, 1930 yılında çıkarılan bir gümrük yasası, küresel ekonomiye derin bir etki yaptı. Bu yasası, yerli sanayiyi koruma adı altında, sonunda küresel bir ticaret felaketine dönüştü ve Büyük Buhran'ın şiddetini artırdı. Bugün bile, ticaret korumacılığının gölgesi hâlâ silinmiş değil.
2025 yılında, ABD belirli bir ülkenin ürünlerine yönelik gümrük vergilerini %125'e çıkaracağını duyurdu ve küresel piyasalar yeniden tanıdık bir soğukluğu hissetti. Buna yanıt olarak, söz konusu ülkenin Ticaret Bakanlığı, ABD'nin "gümrük vergisi sayıları oyunu" oynamaya devam etmesi durumunda, bununla "ilgilenmeyeceklerini" ve daha fazla karşı önlem alma haklarını saklı tuttuklarını belirtti. Bu arada, ABD hükümeti 75 ülkeye "90 günlük gümrük vergisi askısı" önerisi sundu, genel vergi oranını %10'a düşürdü, ancak bazı belirli ülkeleri hariç tuttu. Bu hedefe yönelik ticaret stratejisi yalnızca bazı ülkelerin ekonomik ayrışma riski artırmakla kalmadı, aynı zamanda küresel sermaye akışlarının yeni savaş alanı olan kripto para piyasasını da yeni zorluklarla karşı karşıya bıraktı.
Tarihin Uyarısı
1930'ların gümrük yasasının trajediye dönüşmesinin nedeni, ülkelerin karşılıklı gümrük tarifeleri uygulama döngüsüne girmesi ve nihayetinde uluslararası ticaret sisteminin çökmesine yol açmasıydı. 20. yüzyılın en yıkıcı ticaret politikalarından biri olarak kabul edilen bu durum, çağdaş karar vericilere derin bir tarihsel ders vermektedir: Ticaret korumacılığı asla ekonomik zorlukların iyi bir çözümü olmamıştır.
1930'da, Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, ithalat tarifelerini ortalama %59'a çıkararak tarihin en yüksek seviyesine yükseltti. Amaç, Büyük Buhran'dan etkilenen yerli sanayileri korumak olsa da, bu durum felaket niteliğinde bir zincirleme reaksiyona yol açtı. Küresel ana ticaret ortakları hızla misilleme önlemleri aldı ve 1929-1934 yılları arasında uluslararası ticaret neredeyse üçte iki oranında daraldı, ABD'nin ihracatı %70 oranında düştü ve küresel işsizlik oranı daha da kötüleşti. Bu politika sadece Amerikan ekonomisini kurtaramadı, aksine Büyük Buhran'ı derinleştirdi ve ticaret korumacılığının ölümcül kusurlarını açığa çıkardı: küreselleşen bir ekonomide, tek taraflı olarak yüksek ticaret engelleri koymak kaçınılmaz olarak "geri dönme etkisi" yaratır. Daha derin bir etki ise, bu yasanın uluslararası çok taraflı ticaret iş birliğinin temelini yok etmesi, ekonomik milliyetçilik duygularını güçlendirmesi ve II. Dünya Savaşı öncesi uluslararası ekonomik düzenin çöküşüne zemin hazırlamasıdır.
Mevcut Ticaret Savaşları
Yaklaşık yüzyıl önceye kıyasla, 2025'teki gümrük anlaşmazlıkları farklı özellikler göstermektedir. Amerika, küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirmek için "seçici gümrük savaşları" yolunu denemekte - bir yandan belirli bir ülkeye aşırı baskı yaparken, öte yandan çoğu ülkeye geçici bir rahatlama sunmaktadır. Bu "bölme ve parçalama" stratejisi akıllıca görünse de, aslında riskler barındırmaktadır. Dünyanın ikinci en büyük ekonomisi olan belirli bir ülke, 1930'larda pasif bir ticaret zayıflığı olan ülke değil. Amerika'nın ek gümrük vergisi kararına karşı bu ülke, "umursamama" tavrıyla soğukkanlı bir şekilde tepki vermeyi seçerken, aynı zamanda "dolarlaşmadan kaçınma" stratejisini hızlandırmaktadır. Bu stratejik kararlılık, piyasaların yeni bir ticaret çatışmasının 1930'lardaki kapsamlı bir savaş haline dönüşmeyeceğini, daha uzun süreli bir aşındırma savaşı olabileceğini fark etmesine neden olmaktadır.
Kripto Pazarının Tepkisi
Amerikan hükümetinin gümrük politikası, küresel finansal piyasalarda şiddetli dalgalanmalara neden oldu ve kripto piyasası da bundan muaf kalamadı. Bitcoin 83,500 dolardan 74,500 dolara düştü, Ethereum ise 1,800 dolardan 1,380 dolara geriledi; diğer kripto para birimlerinin toplam piyasa değeri ise %40'tan fazla azalarak yarı yarıya düştü. Piyasa likiditesi belirgin şekilde daraldı, Bitcoin'in aylık fon akışı, zirve noktası olan 100 milyar dolardan 6 milyar dolara aniden düştü; Ethereum ise 6 milyar dolarlık net çıkış yaşadı. Büyük çaplı "teslimiyet tarzı satışlar" gerçekleşmiş olmasına rağmen, fiyatların düşmesiyle birlikte zarar büyüklüğü kademeli olarak azaldı ve kısa vadeli satış baskısının tükenme eğiliminde olabileceğini gösterdi.
Teknik açıdan, 93,000 dolar Bitcoin'in yeniden yükseliş ivmesini kazandığı kritik direnç seviyesidir; 65,000-71,000 dolar aralığı boğaların koruması gereken temel destek bölgesidir. Mevcut piyasa kritik bir aşamaya girmiştir; eğer destek seviyesinin altına düşerse, çoğu yatırımcı zarara uğrayacak ve bu daha şiddetli bir piyasa düzeltmesine neden olabilir. Genel olarak, kripto piyasası küresel likidite değişimlerine son derece duyarlıdır; bu seferki gümrük politikalarının getirdiği belirsizlik geniş bir etki yaratmıştır. Piyasanın istikrar kazanıp kazanamayacağı, gelecekteki politika yönelimi ve sermaye geri akışı durumuna bağlı olacaktır.
Sonuç
Kripto pazar, bu oyunda hem pasif bir muhatap hem de aktif bir değişken olarak yer alıyor. Uluslararası durum gerginleştiğinde ve küresel para sistemi çalkantılı olduğunda, yatırımcılar, herhangi bir hükümet veya varlık tarafından kontrol edilmeyen, kıt bir, küresel dijital değer saklama aracı arayışına girebilirler. Belki de eski düzenin itibarının ticaret çatışmalarıyla aşındığı zaman, yeni sistemin tohumları sessizce filizlenmeye başlar.
This page may contain third-party content, which is provided for information purposes only (not representations/warranties) and should not be considered as an endorsement of its views by Gate, nor as financial or professional advice. See Disclaimer for details.
Ticaret tarifeleri gölgesi yeniden belirdi, küresel kripto piyasası büyük bir darbe aldı.
Ticaret Korumacılığı Gölgesi Yeniden Beliriyor: Tarihsel Derslerden Mevcut Durumu İncelemek
Yaklaşık yüz yıl önce, 1930 yılında çıkarılan bir gümrük yasası, küresel ekonomiye derin bir etki yaptı. Bu yasası, yerli sanayiyi koruma adı altında, sonunda küresel bir ticaret felaketine dönüştü ve Büyük Buhran'ın şiddetini artırdı. Bugün bile, ticaret korumacılığının gölgesi hâlâ silinmiş değil.
2025 yılında, ABD belirli bir ülkenin ürünlerine yönelik gümrük vergilerini %125'e çıkaracağını duyurdu ve küresel piyasalar yeniden tanıdık bir soğukluğu hissetti. Buna yanıt olarak, söz konusu ülkenin Ticaret Bakanlığı, ABD'nin "gümrük vergisi sayıları oyunu" oynamaya devam etmesi durumunda, bununla "ilgilenmeyeceklerini" ve daha fazla karşı önlem alma haklarını saklı tuttuklarını belirtti. Bu arada, ABD hükümeti 75 ülkeye "90 günlük gümrük vergisi askısı" önerisi sundu, genel vergi oranını %10'a düşürdü, ancak bazı belirli ülkeleri hariç tuttu. Bu hedefe yönelik ticaret stratejisi yalnızca bazı ülkelerin ekonomik ayrışma riski artırmakla kalmadı, aynı zamanda küresel sermaye akışlarının yeni savaş alanı olan kripto para piyasasını da yeni zorluklarla karşı karşıya bıraktı.
Tarihin Uyarısı
1930'ların gümrük yasasının trajediye dönüşmesinin nedeni, ülkelerin karşılıklı gümrük tarifeleri uygulama döngüsüne girmesi ve nihayetinde uluslararası ticaret sisteminin çökmesine yol açmasıydı. 20. yüzyılın en yıkıcı ticaret politikalarından biri olarak kabul edilen bu durum, çağdaş karar vericilere derin bir tarihsel ders vermektedir: Ticaret korumacılığı asla ekonomik zorlukların iyi bir çözümü olmamıştır.
1930'da, Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, ithalat tarifelerini ortalama %59'a çıkararak tarihin en yüksek seviyesine yükseltti. Amaç, Büyük Buhran'dan etkilenen yerli sanayileri korumak olsa da, bu durum felaket niteliğinde bir zincirleme reaksiyona yol açtı. Küresel ana ticaret ortakları hızla misilleme önlemleri aldı ve 1929-1934 yılları arasında uluslararası ticaret neredeyse üçte iki oranında daraldı, ABD'nin ihracatı %70 oranında düştü ve küresel işsizlik oranı daha da kötüleşti. Bu politika sadece Amerikan ekonomisini kurtaramadı, aksine Büyük Buhran'ı derinleştirdi ve ticaret korumacılığının ölümcül kusurlarını açığa çıkardı: küreselleşen bir ekonomide, tek taraflı olarak yüksek ticaret engelleri koymak kaçınılmaz olarak "geri dönme etkisi" yaratır. Daha derin bir etki ise, bu yasanın uluslararası çok taraflı ticaret iş birliğinin temelini yok etmesi, ekonomik milliyetçilik duygularını güçlendirmesi ve II. Dünya Savaşı öncesi uluslararası ekonomik düzenin çöküşüne zemin hazırlamasıdır.
Mevcut Ticaret Savaşları
Yaklaşık yüzyıl önceye kıyasla, 2025'teki gümrük anlaşmazlıkları farklı özellikler göstermektedir. Amerika, küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirmek için "seçici gümrük savaşları" yolunu denemekte - bir yandan belirli bir ülkeye aşırı baskı yaparken, öte yandan çoğu ülkeye geçici bir rahatlama sunmaktadır. Bu "bölme ve parçalama" stratejisi akıllıca görünse de, aslında riskler barındırmaktadır. Dünyanın ikinci en büyük ekonomisi olan belirli bir ülke, 1930'larda pasif bir ticaret zayıflığı olan ülke değil. Amerika'nın ek gümrük vergisi kararına karşı bu ülke, "umursamama" tavrıyla soğukkanlı bir şekilde tepki vermeyi seçerken, aynı zamanda "dolarlaşmadan kaçınma" stratejisini hızlandırmaktadır. Bu stratejik kararlılık, piyasaların yeni bir ticaret çatışmasının 1930'lardaki kapsamlı bir savaş haline dönüşmeyeceğini, daha uzun süreli bir aşındırma savaşı olabileceğini fark etmesine neden olmaktadır.
Kripto Pazarının Tepkisi
Amerikan hükümetinin gümrük politikası, küresel finansal piyasalarda şiddetli dalgalanmalara neden oldu ve kripto piyasası da bundan muaf kalamadı. Bitcoin 83,500 dolardan 74,500 dolara düştü, Ethereum ise 1,800 dolardan 1,380 dolara geriledi; diğer kripto para birimlerinin toplam piyasa değeri ise %40'tan fazla azalarak yarı yarıya düştü. Piyasa likiditesi belirgin şekilde daraldı, Bitcoin'in aylık fon akışı, zirve noktası olan 100 milyar dolardan 6 milyar dolara aniden düştü; Ethereum ise 6 milyar dolarlık net çıkış yaşadı. Büyük çaplı "teslimiyet tarzı satışlar" gerçekleşmiş olmasına rağmen, fiyatların düşmesiyle birlikte zarar büyüklüğü kademeli olarak azaldı ve kısa vadeli satış baskısının tükenme eğiliminde olabileceğini gösterdi.
Teknik açıdan, 93,000 dolar Bitcoin'in yeniden yükseliş ivmesini kazandığı kritik direnç seviyesidir; 65,000-71,000 dolar aralığı boğaların koruması gereken temel destek bölgesidir. Mevcut piyasa kritik bir aşamaya girmiştir; eğer destek seviyesinin altına düşerse, çoğu yatırımcı zarara uğrayacak ve bu daha şiddetli bir piyasa düzeltmesine neden olabilir. Genel olarak, kripto piyasası küresel likidite değişimlerine son derece duyarlıdır; bu seferki gümrük politikalarının getirdiği belirsizlik geniş bir etki yaratmıştır. Piyasanın istikrar kazanıp kazanamayacağı, gelecekteki politika yönelimi ve sermaye geri akışı durumuna bağlı olacaktır.
Sonuç
Kripto pazar, bu oyunda hem pasif bir muhatap hem de aktif bir değişken olarak yer alıyor. Uluslararası durum gerginleştiğinde ve küresel para sistemi çalkantılı olduğunda, yatırımcılar, herhangi bir hükümet veya varlık tarafından kontrol edilmeyen, kıt bir, küresel dijital değer saklama aracı arayışına girebilirler. Belki de eski düzenin itibarının ticaret çatışmalarıyla aşındığı zaman, yeni sistemin tohumları sessizce filizlenmeye başlar.